Alaşehir üzüm bağları ortasındaki "JES tarlasına" mahkeme freni!

Manisa’nın Alaşehir Ovası’nda 7 köyü etkileyen jeotermal enerji santrali projesine verilen “ÇED Olumlu” kararı, mahkeme tarafından iptal edildi.

Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel

Alaşehir sınırları içerisinde, yapılması planlanan Tepeköy Jeotermal Enerji Santrallerine verilen ÇED Olumlu kararı mahkemece iptal edildi.

Üzümcülük ve tarımsal üretimi ile ünlü Alaşehir Ovasındaki Türkmen, Baklacı, Akkeçili, Selce, Tepeköy, Ilgın ve Işıklar köyleri arasında işletilmek istenen 6 adet JES ve bunlar için açılacak sondaj kuyularına Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 06.12.2024 tarihinde ÇED Olumlu kararı verilmişti. Bu kararı yargıya taşıyan Alaşehir Ziraat Odası Başkanlığı tarafından açılan davada ÇED Olumlu kararının iptalini istenirken, dava dilekçesinde şu gerekçeler ileri sürülmüştü;

Ziraat Odası’nın dava gerekçeleri

Çevresel Kirlilik Riski: Jeotermal akışkanların Lityum (Li), Bor (B), Arsenik (As), Flor (F), Hidrojen Sülfür, Civa (Hg), Kurşun (Pb), Çinko (Zn) ve Amonyak gibi kimyasal kirleticiler içerdiği ve bunların su canlılarına, bitkilere ve insan sağlığına zarar vereceği.

Tarım Alanlarına Zarar: Jeotermal atık suların özellikle bora çok duyarlı olan üzüm bağlarına zarar verdiği.

Önceki İptal Kararı: Aynı yer ve aynı projeyle ilgili olarak daha önce verilen 10.09.2021 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararının Manisa 2. İdare Mahkemesi ve Danıştay kararlarıyla iptal edilmiş olduğu.

Kuyu Sayısındaki Artış: Mevcut 9 kuyu ile birlikte, 26'sı ÇED izni olmasına rağmen açılmamış ve 56'sı planlanan olmak üzere toplam 91 kuyu sayısına ulaşılacağı.

Akarsuya Yakınlık: Santralin, Alaşehir Çayı'nın hemen yanına kurulmak istenmesi ve İçme-Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair Yönetmeliği'nin 300 metrelik yapılaşma yasağına aykırılık teşkil etmesi.

Mevcut Kirlilik: Alaşehir'de yeraltı su kaynaklarının jeotermal enerji santrallerinin faaliyete geçmesinden sonra hızla kirlendiğinin analizlerle belirlendiği.

Güvenlik Yetersizliği: Kuyu başı acil durum havuzlarının teknik detaylarının ÇED dosyasında açıklanmamış olduğu ve patlama durumunda yetersiz kalacağı.

Özer Akdemir/Evrensel

Mahkeme bilirkişi raporunu kararına dayanak yaptı

Mahkeme tarafından 22.07.2025 tarihinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonrası hazırlanan raporu kararına dayanak olarak alan Manisa 2. İdare Mahkemesi rapora yönelik itirazları ise reddetti. Mahkeme oy birilği ile JES’ler ve sondaj kuyuları için verilen ÇED Olumlu kararını hukuka uyarlılık bulunmadığı gerekçesi ile iptal etti.

“Kamu yararı yok, tarıma, suya zarar verir”

Mahkeme kararının gerekçelerinden bazıları şunlar:

Kamu Yararı Eksikliği: Projenin, tarım ürünlerine, toprağa, yüzey ve yeraltı sularına zarar verme potansiyelinde olması nedeniyle, faydaları ve zararları bütünsel olarak değerlendirildiğinde kamu yararı bulunmadığı tespiti.

Tarım Mevzuatına Aykırılık: Proje alanının büyük bir bölümünün Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilen Manisa-Alaşehir "Büyük Ova" koruma alanı içerisinde yer alması. Alanların neredeyse tamamının dikili tarım arazileri ve bir kısmının zeytinliklerden oluşması.

Özer Akdemir/Evrensel

Yeraltı Suyu Korumasına Aykırılık: Projenin, Tarım ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Gediz Havzası'nda yeraltı suyu rezervlerinin korunması için alınan yeni ruhsat ve kuyu izni verilmemesi yönündeki önlemini geçersiz kılması.

ÇED Raporu Yetersizlikleri: Tarımsal ürünlere, topraklara, yüzey ve yeraltı sularına verebileceği zararların bütünleşik olarak açıklanmaması. Proje özel veriler yerine derleme bilgiler sunulması ve Jeofizik veriler bağlamında yer seçiminin uygun olmaması. Hava Kalitesi Modellemesinin eksik olması.

(Özer Akdemir Evrensel)